رویداد کارزار
در میان هر ملتی، افرادی ورای منافع خودشان تعهدی همیشگی را برای پیشرفت آن ملت با خود حمل میکنند؛ اینان اصلیترین معماران آینده یک ملتاند. در جامعه ایران نیز، پس از انقلاب اسلامی، فرصتی برای سر برآوردن نیروهای ملی – انقلابی پدید آمد. در هر فصلی از تاریخ بعد از انقلاب این نیروها با طلبی برای آینده ایران در صحنه حاضر شدهاند. در فصل اخیر نیز این نیروها با تمنای نقشآفرینی در پیشرفت ایران، از صحن عمومی دانشگاه خارج شدند ولی نتوانستند تمام هویت متعهدانه خودشان را در زیست شغلی پس از دانشگاه بازیابی کنند. به همین علت غالباً در برابر اقتضائات واقعی موقعیت شغلی (اعم از دولتی و خصوصی) تاب نیاوردند. تحت تحمیل اقتضائاتی از قبیل «ناکارآمدی سازمانهای دولتی، بازار ضد تولید، رانتهای غیرمتعهد، فرهنگ ترجیح نفع شخصی به نفع عمومی، نیاز به تأمین معاش در اقتصاد تورمی و…» از موضع پیگیری فعالانه دغدغههای عمومی خود خارج شده و به کلیشههایی از کار_خوب بسنده کردند. کلیشههایی از قبیل ارزشمندی کار پرحجمِ بهاصطلاح جهادی، علیالسویه بودن تمامی شغلها در هر عرصه و سطح، گرفتن مسئولیت در ساختارهای رسمی برای جلوگیری از ورود افراد غیرمتعهد و… ؛ آنهایی که آگاهتر بودند، در برابر صحنه منفعل شده و دغدغههای خود را دیگر از صحنه کار طلب نکردند. آن را بهکلی از یاد برده یا جدا انگارانه، تعهد را به روزهای تعطیل و غیرکاری حواله دادند.
دستهای اما دغدغه و تعهدشان را بهزعم خود نگه داشتند؛ ولی دچار شبه_کار شدند. یعنی در مجموعههایی که شعار تعهد به ساخت ایران داشتند، مشغول کار شدند و در هیچ نقشآفرینی سیاسی یا اقتصادی ملی مشارکت نکردند. این دسته فکر میکنند سخت مشغول کارند؛ ولی عملاً خارج از گودند. اینان تماشاگرانی بودند و همزمان مقدرات ایران در کانون دیگری ساخته و پرداخته می شد.
تمام این آرایش، برایندی تاکنون رقم زده: پیشرفت کمرمق ایران. حال به نظر نمیرسد تغییری رخداده باشد، اگر تغییری در کار نباشد، نسلهای جدید نیروهای دغدغهمند هم به همان وضعیت سلف خود دچار خواهند شد.
این عدم بازیابی تعهد در زیست شغلی را میتوان به تصورات و رویکردهای نارسای افراد در قبال کار نسبت داد، یا اینکه میتوان علتهایی را در بررسی خود صحنه کار ایران و سازمانهای متعهد به پیشرفت جست.
ما در کارگروه هشت مرکز نوآوری تعالی کوثر، تصمیم بر این داریم با طرح عمومی این بحث، علل این وضع را به پرسش بکشیم و پی بگیریم. نشست «وضعیتشناسی زیست شغلی فارغالتحصیلان دغدغهمند» نخستین بستر همفکری در پیگیری این موضوع خواهد بود.