راهنمای مفاهیم اقتصادی (مفاهیم پایه)

کتاب بچه های قرن پانزدهم داستان چند جوان دانشجو دانشگاه تهرانی است که می خواستند برای رفع محرومیت در نقطه ای از این این سرزمین فعالیت کنند. ماجرا از آن جا شروع شد که سال 82 و پس از نام گذاری سال با عنوان نهضت خدمت رسانی مسئولین به مردم، دانشجویان بسیجی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در این فکر بودند که در راستای شعار سال چه کاری می توانند انجام دهند؟ گزینه های زیادی پیش روی آن ها بود. از نامه نگاری با نهادهای مختلف و طرح این پرسش که شما راجع به محرومیت زدایی چه کارهایی کرده اید تا برگزاری طرح خدمت رسانی به مناطق محروم در یکی از استان های ایران پهناور. دانشجویان گزینه دوم را انتخاب کردند و این تصمیم آغازی بود برای شکل‌گیری کانون خدمت رسانی به محرومین بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران. در این کتاب با 17 نفر از دانشجویانی که در اولین، دومین و سومین طرح خدمت رسانی دانشگاه تهران بین سال های 82 تا 84 در منطقه بلده و بازفت، مسئولیت داشتند؛ مصاحبه گرفته شده است.

اساساً هر چیزی حتی بهترین چیزها اگر سر جای خود قرار نگیرد نه‌تنها منجر به اصلاح نشده؛ بلکه ممکن است فسادزا باشد عمده اشتباهات از همین‌جا شروع می‌شود… وقتی یک سنت یا یک مناسبت یا یک فرم یا یک قالب یا یک ابزار یا هر چیز خوب دیگری که در جای خود خوب است؛ اما نباید در محور کارها قرار بگیرد در این نقطه می‌ایستد، همه چیز را با خود نابود می‌کند؛ اما اگر چیزی که حقش محور بودن است در مرکز قرار بگیرد و همه این‌ها حولش باشند یک کل منسجم و کارآمد می‌سازد دعوا سر محوریت است.

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در سطح علوم انسانی در ایران معاصر هماره این بوده است که مفاهیم بنیادی در حوزه‌های مختلف علمی چگونه شکل گرفته و از چه مفاد محتوایی برخوردار هستند. به عبارت دیگر فقر محتوایی در خصوص مفاهیم بنیادینِ رشته‌های مختلف علوم انسانی در بین حتی منسوبین آن رشته به شدت به چشم می‌خورد. در واقع این‌گونه به نظر می‌رسد که غفلت از حاقّ مفاهیم رشته‌های مختلف علوم انسانی در ایران امروز یکی از علل معضله‌ی اصلی شناسایی‌شده است. از این منظر مفاهیم اصلی هر رشته‌ی علمی و ارتباط‌شان با هم، با مبانی تمدن جدید و…، تاروپود اندیشگی آن رشته هستند که وقتی مورد بی‌مهری واقع می‌شوند، فرآیند و نمای اندیشه پردازی‌ها در آن رشته به شدت مغشوش و آشفته از آب درمی‌آید. اما راه چاره چیست؟ ایده‌ی کتاب حاضر در پانویس سیاهه‌ی این ایده‌ها شکل گرفته است تا بتواند سهمی در حل معضله‌ی علمی ایران معاصر داشته باشد.

کشور نیاز به اصلاح دارد. اگر دغدغۀ اصلاح نبود، احتمالاً همه چیز تغییر می‌کرد؛ نه کتابی بود که شما آن را الآن ببینید، نه مایی که کتاب را تألیف کنیم و نه حتی شمایی که کتاب را بخرید و بخوانید! اما ما الآن در دوران «پسادغدغۀ اصلاح» زندگی می‌کنیم! فرایند اصلاح، متوقف است بر وجود «اصلاح‌گران»! اصلاح‌گرانی که محتوا و روش اصلاح را بشناسند، امید به اصلاح داشته باشند، احساس بدهکاری‌شان بر طلبکاری‌شان بچربد و اهلِ هزینه‌دادن باشند. این کتاب محتوا و روش را به شما معرفی می‌کند، کمی‌ هم گرد امیدواری می‌پراکند! اما برای ویژگی‌های دیگر نسخه‌ای ندارد! «مسئله‌محوری»، «کنشگری خلاق»، «تمرکز بر مسئله و پیگیری آن»، «اجتماعی‌شدن»، «نزدیک‌شدن به مسائلِ مرتبط‌تر با عامه» و «جبهه شدن»، کلیدواژه‌هایی است که ما را در هر کجا و هر زمان که باشیم به یکدیگر وصل خواهد کرد. مجموعۀ پنج‌جلدی کنشگر - و این کتاب که جلد دوم از این مجموعه است- برای تبیین همین کلیدواژه‌ها تألیف شده است؛ لذا اگر این کلمات الآن برایتان مبهم‌اند، نگران نباشید! کتاب را بخوانید!