در تابستان سال ۱۳۹۶ و به همت جمعی از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه تهران و در ذیل مرکز نوآوری و تعالی کوثر، وابسته به بسیج دانشجویی دانشگاه تهران، مجموعه‌ای در حوزه تاریخ شفاهی تشکیل شده و آغاز فعالیت نمود. در ابتدا ماموریت اصلی این مجموعه انجام پروژه تاریخ شفاهی بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران بود. هدف از انجام این طرح نیز عبارت بود از: ثبت تجربه‌ها، کنش‌ها و واکنش‌های بسیج دانشجویی به عنوان یکی از مهم‌ترین موتورهای محرک جنبش دانشجویی کشور، تحلیل عملکرد و کنش‌ها و واکنش‎های جریان کلی بسیج دانشجویی جهت اصلاح رویه‌ها و رویکردها، بازیابی ایده بسیج دانشجو و طلبه  در دهه چهارم انقلاب اسلامی به عنوان ایده‌ای جهت بسط انقلاب اسلامی در دانشگاه‌ها و توده‌های مردم و در نهایت هویت‌بخشی به نسل جدید فعالین تشکل‌های دانشجویی انقلابی.

زمان چندان زیادی نگذشته بود که ماموریت مؤسسه فراتر از انجام تک‌پروژه مذکور رفت و متناسب با دغدغه‌هایی که اعضای مجموعه داشتند و همچنین پیشنهاداتی که مطرح شد موضوعات دیگری نیز به سبد کاری‌مان اضافه گردید. به طوری که در حال حاضر پروژه‌های دیگری نیز در حال انجام داریم که برای آشنایی با هر کدام می‌توانید از این لینک استفاده نمایید.

در این میان باید اضافه کرد که علاوه بر انجام پروژه‌های مذکور، اقداماتی نیز در جهت آموزش و کسب مهارت و دانش تخصصی تاریخ شفاهی انجام داده‌ایم. اقداماتی از قبیل شرکت در دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های مرتبط با تاریخ شفاهی مثل فن مصاحبه، روش تحقیق، تدوین و … جهت انجام با کیفیت‌تر کارها، ارتباط‌گیری با مجموعه‌های مهم و فعال تاریخ شفاهی کشور جهت رصد و شناخت وضعیت کلی تاریخ شفاهی در کشور و مطالعه منابع موجود داخلی و خارجی جهت آشنایی با ادبیات نظری این حیطه. علاوه بر این با حضور اعضای موسسه با تشکیل سلسله جلساتی به بحث و گفتگو پیرامون چیستی، ماهیت و کارکردهای تاریخ شفاهی پرداخته و وضعیت تاریخ شفاهی جبهه انقلاب اسلامی را نیز مورد نقد و بررسی قرار داده‌ایم که خروجی این اقدامات به دست آمدن یک ارزیابی جامع از وضعیت تاریخ شفاهی جبهه انقلاب است.

مدتی بعد مجموع فعالیت‌ها و اقدامات بیان شده ما را به این مسئله رساند که اکنون، حوزه تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی با خلاءهای جدی مواجه است و روندهای خالی در این حوزه برای‌مان آشکار گردیدند. لذا توانایی، استعداد و انگیزه ورود جدی‌تر و تشکیلاتی‌تر برای پر کردن این خلاءها را بیش از پیش در خود بارور کردیم و از اوایل سال ۱۳۹۸ بر آن شدیم تا با تاسیس یک «مجموعۀ تخصصی تاریخ شفاهی» به صورت حرفه‌ای به خلاءهای موجود در روایتِ انقلاب اسلامی بپردازیم.

سپیدار

این کتاب تلاشی است برای روایت ابعاد گوناگون کیفیت حضور و نقش‌آفرینی‌های بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و بیان تاریخی آنچه بر بسیج دانشجویی و دانشگاه تهران گذشته است. اگرچه در خلال روایت‌های کتاب، به مسائل مختلفی از قبیل تحولات صورت گرفته در سایر تشکل‌های فعال در دانشگاه تهران، تفاوت‌های رویکردی مسئولین دانشگاه تهران در دوره‌های زمانی مختلف، ارتباط مسائل دانشگاه و رخدادهای دانشجویی با فضای عینی سیاسی‌اجتماعی کشور نیز پرداخته شده، ولی مسئلۀ اصلی این کتاب مروری بر وضعیت بسیج دانشجویی در دانشگاه تهران و روایت تطورات این تشکل دانشجویی است؛ تا بتوان درمورد ایدۀ بسیج دانشجویی، رسالتی که توسط حضرت امام خمینی (ره) بر عهده‌اش گذاشته شده و روندی که طی کرده است، نگاهی آسیب‌شناسانه پیدا کرد.

حصول این نتیجه جز با بررسی دقیق و موشکافانۀ روند‌های حاکم بر بسیج دانشجویی دانشگاه تهران، از تأسیس تاکنون، میسر نخواهد شد و یکی از بهترین شیوه‌ها برای این بررسی موشکافانه، تدوین تاریخ شفاهی این مجموعۀ انسانی است. از مسیر تاریخ شفاهی است که می‌توان به آداب، سنت‌های نهادینه شده، نوع نیروی انسانی فعال، کنش‌ها و واکنش‌ها به مسائل روز انقلاب اسلامی، ساختارها و رویه‌ها و نهادسازی و اثرات این تشکل بر دانشگاه و مسیر انقلاب اسلامی پی برد و نهایتاً با نگاهی واقع‌بینانه به این مجموعۀ انسانی نگریست و ذاتیات و عوارض این مجموعه را شناخت و درصدد اصلاح این تشکل برآمد.

کلمات کلیدی: بسیج دانشجویی، دانشگاه تهران، تاریخ شفاهی، تجربه‌نگاری، جریان دانشجویی، تاریخ شفاهی روایت

نماینده تام‌الاختیار

کتاب «نمایندۀ تام الاختیار» اولین اثر از مجموعۀ تاریخ شفاهی روایت است که به موضوع پیشرفت در زمینۀ تجهیزات پزشکی و همچنین بیمارستان‌سازی اشاره دارد. این کتاب روایت داستانی از سبک مدیریت و ۱۷ سال تلاش جهادی دکتر سیدمحمدامین طالب‌شهرستانی، در حوزۀ بهداشت و درمان کشور در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ است. روحیۀ جهادی و سبک مدیریت خستگی ناپذیرِ راوی، باعث شده که این روایت یک الگوی خوب مدیریتی برای مدیران و همچنین بقیۀ اقشار باشد؛ چرا که این کتاب هم جوانان و هم مدیران فعلی کشور را مخاطب قرار داده است. در این کتاب می‌خوانید که چگونه یک دانشجو برای اهداف و آرمان‌های خودش به وزارت بهداری وقت مراجعه می‌کند و در آنجا ماندگار می‌شود و کار‌های روی زمین مانده را دنبال می‌کند و به موفقیت می‌رسد.

البته حضور در مقاطع مهم و ماندگار انقلاب و خاطراتی که شاید تا به امروز جایی منتشر نشده است روح مضاعفی نیز به کتاب داده مانند سقوط خرمشهر، اسارت شهید تندگویان، ترور مقام معظم رهبری و حادثۀ هفت تیر و…

کلمات کلیدی: مدیریت جهادی، دکتر طالب شهرستانی، سبک مدیریت، الگوی مدیریتی، تجربه‌نگاری، وزارت بهداشت، خودکفایی

بچه‌های قرن پانزدهم

کتاب بچه های قرن پانزدهم داستان چند جوان دانشجو دانشگاه تهرانی است که می خواستند برای رفع محرومیت در نقطه ای از این این سرزمین فعالیت کنند. ماجرا از آن جا شروع شد که سال 82 و پس از نام گذاری سال با عنوان نهضت خدمت رسانی مسئولین به مردم، دانشجویان بسیجی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در این فکر بودند که در راستای شعار سال چه کاری می توانند انجام دهند؟ گزینه های زیادی پیش روی آن ها بود. از نامه نگاری با نهادهای مختلف و طرح این پرسش که شما راجع به محرومیت زدایی چه کارهایی کرده اید تا برگزاری طرح خدمت رسانی به مناطق محروم در یکی از استان های ایران پهناور. دانشجویان گزینه دوم را انتخاب کردند و این تصمیم آغازی بود برای شکل‌گیری کانون خدمت رسانی به محرومین بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران.

در این کتاب با 17 نفر از دانشجویانی که در اولین، دومین و سومین طرح خدمت رسانی دانشگاه تهران بین سال های 82 تا 84 در منطقه بلده و بازفت، مسئولیت داشتند؛ مصاحبه گرفته شده است.

کلمات کلیدی: بسیج دانشجویی، دانشگاه تهران، اردو جهادی، کانون خدمت رسانی، سازندگی، تجربه‌نگاری، تاریخ شفاهی روایت

گفتارهایی در باب تاریخ شفاهی

مدتی پس از شروع کار در زمینۀ تاریخ شفاهی متوجه خلاء بزرگی در این زمینه در سطح آثار به زبان فارسی شدیم. نقضانی که منشاء آن نبودِ منابع جامع و کامل در این زمینه بود. برای همین موضوع و با ایجاد ظرفیت‌های مورد نیاز، اقدام به ترجمۀ کتاب گفتارهایی در باب تاریخ شفاهی کردیم. این کتاب را رابرت پرکس و الستر تامپسون گردآوری کرده‌اند و شامل پنج بخش است و در هر بخش پاره‌هایی از مهمترین کتاب‌های موجود در این حوزه را جمع‌آوری کرده‌اند. مقالات صدای گذشته و جنبش بدون هدف برگرفته از این کتاب می‌باشند.